Relacja z wykładu „Poeci międzywojnia” - Wszechnica KPSW

Wszechnica KPSW z okazji 100-lecia Niepodległości  zorganizowała w dniu 14 grudnia 2018 roku wykład nt. „Poeci międzywojnia”. Wykład przeprowadził Rektor Senior, prof. dr hab. Henryk Gradkowski.  Wykładowca jest  literaturoznawcą , pedagogiem i etykiem,  członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza. W latach 1998 -2007 był prorektorem Kolegium Karkonoskiego, a w latach 2007-2015  -  rektorem Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze.  Obecnie pełni  funkcję wiceprezesa Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego. Jest nauczycielem akademickim w KPSW Jelenia Góra oraz w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im Angelusa Silesiusa  w Wałbrzychu. Jest autorem wielu publikacji naukowych.

W wykładzie uczestniczyli: JM Rektor prof. dr hab. Marian Ursel, pracownicy uczelni, słuchacze KUTW, studenci KPSW oraz mieszkańcy Jeleniej Góry.  Na wykład przybyła liczna  grupa uczniów z Zespołu Szkół Technicznych „Mechanik” w Jeleniej Górze, wraz z dyrektorem tej szkoły mgr. Piotrem Iwańcem.

W czasie wykładu prof. Gradkowski omówił najprężniej działające grupy literackie w okresie międzywojennym. Najsławniejszą  grupę  poetów stanowili „Skamandryci”, tak nazwani od tytułu redagowanego przez nich miesięcznika „Skamander”.  Do grupy tej należeli m.in.: Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński , Jan Lechoń.  Skamandryci spotykali się w kawiarniach warszawskich  i wygłaszali swoje utwory.  Prowadzili także  działalność dziennikarską  i kabaretową. Prelegent omówił krótko  biografie tych poetów oraz przytoczył niektóre utwory literackie. Dużo uwagi poświecił Jarosławowi Iwaszkiewiczowi.  Ten poeta urodził się na Ukrainie,  a  jako 26-latek zamieszkał w Warszawie. Znany był głównie jako prozaik. Był jedynym z „wielkiej piątki” skamandrytów, który w czasie II wojny światowej nie wyjechał z Polski. 

W okresie międzywojennym powstała konkurencyjna wobec „Skamandra”  grupa  - „Awangarda Krakowska” . To grupa literacka działająca przy krakowskim czasopiśmie „Zwrotnica”. Grupie przewodził Tadeusz Peiper, główny teoretyk i twórca programu. Awangarda Krakowska była jedynym nowatorskim polskim ruchem artystycznym, który opracował szczegółowo program poetycki . Swoje utwory literackie awangardziści zamieszczali w „Zwrotnicy”. Do grupy tej zbliżyli się m.in. :Tytus Czyżewski, Brunon Jasieński, Stanisław Młodożeniec, Anatol Stern. Najwybitniejszym jej twórcą był Julian Przyboś.

W drugiej połowie dwudziestolecia pojawiła się warszawska grupa „Kwadryga”, z  utalentowanym poetą -   Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim, a w Wilnie grupa Żagary  - z Czesławem Miłoszem.  

Referent poświęcił też nieco uwagi Józefowi Czechowiczowi, liderowi lubelskiej grupy poetyckiej „Reflektor”.

Na koniec zacytował arcydzieło  Marii Pawlikowskiej –Jasnorzewskiej , miniaturę „Ptaszek”, dokonując krótkiej analizy twórczości  tej niezwykle utalentowanej poetki.

Wykład został przyjęty z dużym uznaniem publiczności, która wypełniła salę konferencyjną Biblioteki i Centrum Informacji Naukowej Juliusza Słowackiego.

red. Kazimierz Stąpór